Εργαστήρια Δεξιοτήτων

Είναι μια πρόταση για την συστηματική και καθιερωμένη μεθοδολογικά εργαστηριακή επεξεργασία των μεγάλων θεμάτων της περιβαλλοντικής κρίσης, της υγείας- ευεξίας, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής και της σεξουαλικής υγείας, την πολιτειότητα, την ενσυναίσθηση και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του εθελοντισμού, του ψηφιακού περιβάλλοντος επικοινωνίας και κοινωνικότητας, της ρομποτικής και της δημιουργικότητας μέσω τεχνών και τεχνολογίας στην υποχρεωτική εκπαίδευση.

Με τα «Εργαστήρια Δεξιοτήτων» δημιουργείται μια μόνιμη ζώνη, εργαστηριακής, συνεργατικής, διερευνητικής μάθησης. Ταυτοχρόνως εισάγονται νέοι θεματικοί κύκλοι, όπως είναι η ενσυναίσθηση, η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, τα ψηφιακά περιβάλλοντα της επιστήμης, της επικοινωνίας και της διακυβέρνησης.

Σκοπός είναι όλα τα παιδιά, από το νηπιαγωγείο ως και την Γ΄ Γυμνασίου να συμμετέχουν σε εργαστήρια καλλιέργειας των δεξιοτήτων του 21ου αιώνα.

Η θεματολογία και η οπτική των τεσσάρων θεματικών κύκλων απορρέουν από τους προβληματισμούς του διεθνούς διαλόγου για την ανάπτυξη και την ειρήνη, τα προγράμματα και τις καμπάνιες ευαισθητοποίησης για την προαγωγή των δικαιωμάτων, τα δίκτυα σχολείων και κοινοτήτων μάθησης που αναφέρονται στην:

• Παιδεία για την Κοινωνική και Προσωπική Ανάπτυξη
• Παιδεία για την Αειφορία (SDG’s)
• Παιδεία για την Αξιοπρέπεια και την Δημοκρατία
• Παιδεία για την Τεχνολογική και Επαγγελματική Ανάπτυξη

Οι δεξιότητες των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων

Η τυπική εκπαίδευση2 και κατάρτιση πρέπει να εφοδιάζει τους πάντες με ένα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων που ανοίγουν τον δρόμο για την προσωπική ολοκλήρωση και ανάπτυξη, την κοινωνική ένταξη, την ιδιότητα του ενεργού πολίτη και την απασχόληση. Σε αυτές περιλαμβάνονται εκτός από τις στοιχειώδεις γνώσεις γραφής και ανάγνωσης, θετικών επιστημών και ξένων γλωσσών, και εγκάρσιες δεξιότητες και βασικές ικανότητες, όπως οι ψηφιακές ικανότητες, η επιχειρηματικότητα, η κριτική σκέψη, η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και η ικανότητα για μάθηση, και οι χρηματοοικονομικές γνώσεις.

Οι δεξιότητες αυτές πρέπει να ενισχύονται δια βίου και να δίνουν τη δυνατότητα στους πολίτες να εξελίσσονται σε μεταβαλλόμενους χώρους εργασίας και στην κοινωνία, καθώς και να αντεπεξέρχονται στην πολυπλοκότητα και την αβεβαιότητα του σύγχρονου κόσμου.

Οι δεξιότητες του 21ου αιώνα, οι δεξιότητες που προτάσσει το Συμβούλιο της Ευρώπης και οι δεξιότητες που αναφέρονται από τις συστάσεις του ΟΟΣΑ που συγκροτούν ένα σώμα δεξιοτήτων της προσωπικότητας του ατόμου (soft skills) και συγκεκριμένα: η κριτική σκέψη, η δημιουργικότητα, η συνεργασία, η επικοινωνία, ο ψηφιακός γραμματισμός (Information literacy), ο γραμματισμός των Μέσων Επικοινωνίας (Media literacy), ο τεχνολογικός γραμματισμός (Technology literacy), η ευελιξία (Flexibility), η Ηγεσία (Leadership), η Πρωτοβουλία (Initiative), η Παραγωγικότητα (Productivity) και οι Κοινωνικές Δεξιότητες (Social skills) καθώς και οι δεξιότητες που απαιτούνται για τη Δημοκρατική Συνύπαρξη και τα ανθρώπινα δικαιώματα (Competencies for a Democratic Culture –CDCs) οργανώνονται σε 4 φάσματα δεξιοτήτων στην Πλατφόρμα 21+.

Κατά τη σχολική και τυπική μάθηση καλλιεργούνται τόσο οι ήπιες όσο και οι λεγόμενες σκληρές- ακαδημαϊκές δεξιότητες.

Οι «σκληρές» δεξιότητες που καλλιεργούνται μέσω των σχολικών αντικειμένων είναι οι δεξιότητες γραφής, ανάγνωσης, αρίθμησης και λογικής.

Οι ήπιες δεξιότητες που καλλιεργούν τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων είναι συνυφασμένες με το αξιακό σύστημα, τις στάσεις και τις αντιλήψεις, την κουλτούρα και τη συγκρότηση της προσωπικότητας του ατόμου.

Από τη δεκαετία του 90 έχει εισαχθεί μια νέα ορολογία: οι δεξιότητες του 21ου αιώνα που αφορούν την προετοιμασία του ατόμου και της κοινωνίας να αντιμετωπίσουν τις σύγχρονες προκλήσεις του αιώνα, να επιλύσουν τα προβλήματα που προκύπτουν προς την κατεύθυνση της αειφόρου ανάπτυξης και να υποστηρίξουν επιλογές ζωής προς την κατεύθυνση αυτή.

Ποιες δεξιότητες απαιτείται να καλλιεργήσουν οι εκπαιδευτικοί, οι νέοι και οι επαγγελματίες σε κάθε πεδίο για να αντιμετωπιστεί η κρίση του κλίματος, τα ζητήματα ασφάλειας, οι δυνατότητες αλλά και οι νέες μορφές υπονόμευσης της ακεραιότητας και ψυχικής υγείας, η ψηφιακή επικοινωνία και διακυβέρνηση, η αυξανόμενη ριζοσπαστικοποίηση ως μοντέλο ζωής, η βία και παρενόχληση ως πρότυπο συμπεριφοράς;

Στις δεξιότητες του 21ου αιώνα (UNESCO) περιλαμβάνονται η ανθεκτικότητα, η δημιουργικότητα, η περαιτέρω ανάπτυξη κριτικής σκέψης, η επιχειρηματολογία, η αποτελεσματική επικοινωνία και αλληλεπίδραση με διαφορετικούς πολιτισμούς και διαφορετικές γλώσσας, η ασφαλής και δημοκρατική χρήση της ψηφιακής επικοινωνίας, οι δεξιότητες επιχειρηματικότητας και εντοπισμού νέων ευκαιριών εν μέσω αμφιλεγόμενων και σύνθετων καταστάσεων.

Οι θεματικοί κύκλοι των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων.