Ασφάλεια στο Διαδίκτυο

Ο όρος δίκτυο δεν είναι κάτι που ακούμε για πρώτη φορά. Σκεφτείτε μερικά δίκτυα που ξέρετε. Υπάρχει το τηλεφωνικό δίκτυο, το δίκτυο ύδρευσης ή το οδικό δίκτυο. Το οδικό δίκτυο συνδέει με δρόμους τις διάφορες περιοχές μεταξύ τους, ώστε να μπορούν να μετακινηθούν άνθρωποι και εμπορεύματα με την βοήθεια μεταφορικών μέσων. Αντίστοιχα το Διαδίκτυο είναι ένα διεθνές δίκτυο, που ενώνει υπολογιστές από όλο τον κόσμο. Όπως στο οδικό δίκτυο οι περιοχές συνδέονται μεταξύ τους με δρόμους, έτσι και στο Διαδίκτυο οι υπολογιστές συνδέονται με τη βοήθεια των τηλεπικοινωνιακών γραμμών. Μέσα από τις γραμμές του τηλεφώνου, υπολογιστές που βρίσκονται σε διαφορετικές πόλεις μπορούν να ανταλλάσσουν δεδομένα και πληροφορίες.

Με την εξέλιξη της τεχνολογίας μας δίνεται η δυνατότητα σύνδεσης στο Διαδίκτυο και με άλλες συσκευές, όπως το κινητό τηλέφωνο, τις έξυπνες τηλεοράσεις ή ακόμα και το ψυγείο! Ακόμα και τα τηλεπικοινωνιακά καλώδια δεν είναι πλέον αναγκαία, αφού μπορούμε να συνδεόμαστε χωρίς καλώδια (ασύρματα) με τη βοήθεια μιας δορυφορικής κεραίας ή των γραμμών της κινητής τηλεφωνίας.

Το διαδίκτυο είναι ένα συναρπαστικό περιβάλλον στο οποίο μπορούμε να επικοινωνούμε, να ενημερωθούμε, να ψυχαγωγηθούμε, να εκπαιδευτούμε και να διεκπεραιώνουμε συναλλαγές από οπουδήποτε και οποτεδήποτε.

Το διαδίκτυο έχει καταργήσει κάθε εμπόδιο και κάθε όριο αποστολής και λήψης πληροφοριών, προσφέροντας πρόσβαση σε ένα τεράστιο χώρο περιεχομένου σε κάθε μορφή. Είναι ένας νέος συναρπαστικός κόσμος ο οποίος ασκεί ιδιαίτερη έλξη στα παιδιά. Σε αυτόν βρίσκουν παιχνίδια, εφαρμογές που τους επιτρέπουν την επικοινωνία με άλλους χρήστες του διαδικτύου και κάθε πληροφορία που μπορεί να χρειάζονται. Η ενασχόληση των παιδιών με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, τις νέες τεχνολογίες και το διαδίκτυο μπορεί να προσφέρει πολλές δυνατότητες μάθησης, εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας.

Τα βασικά πλεονεκτήματα της χρήσης του διαδικτύου περιλαμβάνουν την παγκόσμια πρόσβαση σε πληροφορίες, την προσφορά απεριόριστων πληροφοριών με μηδαμινό κόστος, τη δυνατότητα άμεσης ανταπόκρισης και τη συνεισφορά του στην εκπαιδευτική διαδικασία. Το διαδίκτυο επίσης προσφέρει ψυχαγωγία, επικοινωνία και συναλλαγές σε επίπεδο και εύρος που κανένας γονιός δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί.

Παρά την αδιαμφισβήτητη χρησιμότητά του, το διαδίκτυο υποκρύπτει κάποιους κινδύνους, ιδιαίτερα για τα παιδιά. Αυτοί οι κίνδυνοι αφορούν την έκθεση των παιδιών σε παράνομο ή πορνογραφικό περιεχόμενο, την εξαπάτησή τους από αγνώστους ενήλικες οι οποίοι υποκρίνονται ότι είναι ανήλικοι και την άσκηση πίεσης για αποκάλυψη προσωπικών στοιχείων. Χρησιμοποιείται επίσης για τη διανομή περιεχομένου το οποίο είναι παράνομο ή επιβλαβές. Εφόσον ο κυβερνοχώρος δεν έχει εθνικά όρια, παράνομες δραστηριότητες μπορούν εύκολα να βρουν «εικονικό καταφύγιο» σε αυτό το μέσο.

Ακολουθεί λίστα με τους κινδύνους που σχετίζονται με τη χρήση του Διαδικτύου. Κάνοντας κλικ σε κάθε σύνδεσμο, μπορείτε να βρείτε αναλυτικές πληροφορίες και τρόπους αντιμετώπισης:

• Φυσικές παθήσεις
• Αποπλάνηση Ανηλίκων (Grooming)
• Ηλεκτρονική Παρενόχληση – Διαδικτυακός Εκφοβισμός (Cyberbulling)
• Διαδίκτυο και Κινητή Τηλεφωνία (Sexting, Geotagging, Happy Slapping)
• Διαδικτυακά Παιχνίδια – Βίαια παιχνίδια
• Υπερβολική χρήση & Εθισμός
• Ανεπιθύμητη αλληλογραφία (Spams)
• Παραπλανητικά Μηνύματα (Scam)
• Ιοί, δούρειοι ίπποι και σκουλήκια (Viruses, Trojans, Worms)
• Ηλεκτρονικό Ψάρεμα (Phishing, Pharming)
• Λογισμικά Υποκλοπής (Spyware, Adware, Malware)
• Παραπληροφόρηση – Ψευδείς ειδήσεις (Fake News)
• Απάτες στο Ηλεκτρονικό Εμπόριο
• Παιδική πορνογραφία
• Ηλεκτρονικός τζόγος
• Αποξένωση

Η ασφάλεια στο Διαδίκτυο ή η διαδικτυακή ασφάλεια είναι η γνώση των κινδύνων προσωπικής ασφάλειας και ασφάλειας ιδιωτικών πληροφοριών και περιουσίας του χρήστη, που σχετίζονται με τη χρήση του Διαδικτύου και την αυτοπροστασία από το ηλεκτρονικό έγκλημα.

Ο κάθε χρήστης του διαδικτύου θα πρέπει να είναι επιφυλακτικός κατά την πλοήγηση του στο διαδίκτυο, ακόμη και όταν έχει ενημερωμένο τόσο το λειτουργικό σύστημα όσο και κάποιο πρόγραμμα κατά των ιών (anti-virus). Η ανεξέλεγκτη χρήση του διαδικτύου, σε οποιαδήποτε δραστηριότητα και τομέα μπορεί να σκιάσει τα σημαντικά οφέλη και να προκαλέσει προβλήματα. Αυτά περιλαμβάνουν την έκθεση των παιδιών σε ακατάλληλο περιεχόμενο και εμπλοκή τους σε δυσάρεστες καταστάσεις όπως πορνογραφία, παιδεραστία, εμπόριο παιδιών, περιεχόμενο με υπερβολική βία, παρενόχληση στον κυβερνοχώρο (cyber bullying), παραβατικότητα, κατάθλιψη ακόμη και αυτοκτονία.

• Ποτέ δεν επικοινωνούμε με άγνωστα άτομα στο διαδίκτυο. Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι με ποιόν επικοινωνούμε.
• Ποτέ δεν δίνουμε προσωπικά στοιχεία σε άγνωστα άτομα.
• Ποτέ μα ποτέ δεν συναντούμε κάποιον που γνωρίσαμε στο διαδίκτυο.
• Να θυμόμαστε πάντα ότι αυτοί που θέλουν να μας ξεγελάσουν θα δίνουν πάντα ψεύτικα στοιχεία.
• Ποτέ δεν απαντούμε σε ανώνυμα ή προσβλητικά μηνύματα.
• Προσπαθούμε να μην παραμένουμε πολλή ώρα συνδεδεμένοι στον υπολογιστή μας.
• Κλείνουμε τη σύνδεση αν δούμε ή διαβάσουμε κάτι που μας ενόχλησε.
• Προσπαθούμε να μην κατεβάζουμε οποιαδήποτε αρχεία στον υπολογιστή μας.
• Να θυμόμαστε πάντα πως, ότι ανεβεί στο διαδίκτυο, παύει να είναι πλέον προσωπικό στοιχείο.
• Να ενημερώνω αμέσως τους γονείς μου ή τους δασκάλους μου σε περίπτωση που κάποιος με ενοχλήσει στο διαδίκτυο.
• Υπολογιστής / Λογισμικό:
  • Να κρατάμε το λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή μας, πάντοτε ενημερωμένο (updated).
  • Εγκαθιστούμε και χρησιμοποιούμε κάποιο πρόγραμμα προστασίας από ιούς, το οποίο και ενημερώνουμε συχνά, με όλες τις νέες εκδόσεις ιών που κυκλοφορούν. Ρυθμίζουμε το πρόγραμμα προστασίας από ιούς ώστε να ανιχνεύει όλα τα εισερχόμενα αρχεία και τα συνημμένα των ηλεκτρονικών μηνυμάτων πριν τα ανοίξουμε.
  • Εγκαθιστούμε και εκτελούμε ένα πρόγραμμα για τον εντοπισμό και την αφαίρεση λογισμικού υποκλοπής (anti-spyware).
  • Εγκαθιστούμε και χρησιμοποιούμε κάποιο τείχος προστασίας (firewall) στον υπολογιστή του σπιτιού μας. Οι νεότερες εκδόσεις των Windows προσφέρουν ενσωματωμένο πρόγραμμα firewall.
  • Κρατάμε backup των αρχείων του υπολογιστή σας, ώστε ακόμη και αν συμβεί κάτι στον υπολογιστή μας, να μπορούμε να ανακτήσουμε ξανά τα δεδομένα μας.
  • Χρησιμοποιούμε ένα φίλτρο ανεπιθύμητων μηνυμάτων (antispam).
• Προστατεύουμε τους κωδικούς ασφαλείας μας. Δεν τους μοιραζόμαστε με κανέναν, ούτε και με τους φίλους μας ή το διαχειριστή του μηχανήματός μας.
• Είμαστε πολύ προσεκτικοί με μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) ή ιστοσελίδες, που μας ζητούν να τους παραχωρήσετε προσωπικές πληροφορίες ή μας προτρέπουν να κατεβάσουμε κάποιο αρχείο.

Δεδομένου ότι ο αριθμός των χρηστών του Διαδικτύου συνεχίζει να αυξάνεται συνεχώς και παγκοσμίως,  διαδικτυακοί οργανισμοί, κυβερνήσεις και άλλοι οργανισμοί εξέφρασαν ανησυχίες για την ασφάλεια των παιδιών που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο. Η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου διοργανώνεται κάθε χρόνο από το δίκτυο Insafe/INHOPE με την υποστήριξη της Κομισιόν, με σκοπό να προωθήσει την ασφαλή και θετική χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας, ιδιαίτερα ανάμεσα σε παιδιά και νέους ανθρώπους. Τη δεύτερη μέρα της δεύτερης εβδομάδας του δεύτερου μήνα κάθε χρόνο, κατά τον εορτασμό της ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου, χιλιάδες άνθρωποι ενώνονται για να αφυπνίσουν σε θέματα σχετικά με την ασφάλεια στο διαδίκτυο, συμμετέχοντας σε εκδηλώσεις και δράσεις παγκοσμίως.